Hướng dẫn đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư
Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư? Biết được dự án có mang lại hiệu quả hay không và những ảnh hưởng của dự án đến vốn, thời gian, định hướng, tiềm năng phát triển của doanh nghiệp? Hãy cùng Công ty TNHH Minh KPMG Việt Nam tìm lời giải đáp chi tiết ngay trong bài chia sẻ dưới đây nhé!
Quy trình đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư
Để đánh giá hiệu quả của một dự án đầu tư nhanh chóng, chuẩn xác chúng ta áp dụng quy trình sau:
- Bước 1: Phải tính toán được dòng tiền vào, dòng tiền ra của dự án đầu tư. Xác định nguồn thu nhập dự kiến từ dự án cũng như các chi phí liên quan.
- Bước 2: Xác định cụ thể các chi phí sử dụng vốn bình quân (tính theo lãi suất thị trường) của dự án.
- Bước 3: Sử dụng các phương pháp phù hợp để đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư.
- Bước 4: Đưa ra quyết định cuối cùng về việc chấp nhận hay loại bỏ dự án sau khi đã thực hiện các bước ở trên.
Thực hiện quy trình đánh giá một cách cẩn thận và chính xác giúp đảm bảo rằng dự án đầu tư được đánh giá một cách toàn diện và đưa ra quyết định sau cùng đúng đắn nhất.
Các phương pháp đánh giá dự án đầu tư
Để đánh giá hiệu quả, khả năng sinh lời của một dự án đầu tư, những lợi ích về cả kinh tế xã hội mà dự án mang lại chúng ta sẽ áp dụng 5 phương pháp sau:
- Phương pháp hiện giá thuần (NPV)
Phương pháp hiện giá thuần (NPV) là phương pháp đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư dựa trên khái niệm rằng giá trị của tiền trong tương lai ít hơn giá trị của tiền trong quá khứ, và nó tính toán giá trị hiện tại của tất cả dòng tiền vào và ra từ dự án.
Các bước xác định:
- Xác định dự án cần được đánh giá, bao gồm các dòng tiền vào và ra dự kiến trong suốt thời gian dự án.
- Xác định một tỷ lệ chiết khấu (discount rate) thường được xác định dựa trên lãi suất thị trường hoặc lãi suất cơ học của dự án.
- Tính toán giá trị hiện tại của tất cả các dòng tiền vào và ra theo công thức sau:
Trong đó:
- Ct là dòng tiền (cash flow) vào hoặc ra tại thời điểm t
- r là lãi suất không rủi ro hoặc lãi suất yêu cầu
- t là thời gian (thường được tính theo năm)
- C0 là khoản đầu tư ban đầu (tại thời điểm t = 0)
Từ chỉ số NPV được tính toán ra chúng ta có thể đánh giá dự án đầu tư như sau:
- Nếu NPV > 0: Dự án sinh lời và có khả năng chấp nhận;
- Nếu NPV = 0: Dự án không sinh lời, nhưng cũng không thua lỗ;
- Nếu NPV < 0: Dự án không sinh lời và không có giá trị.
Đánh giá phương pháp hiện giá thuần NPV:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Đánh giá được hiệu quả kinh tế của dự án đầu tư, trong đó việc đánh giá có tính đến giá trị thời gian của tiền tệ.Tính được giá trị hiện tại thuần từ dự án đầu tư kết hợp bằng cách cộng lại tất cả giá trị hiện tại thuần của các dự án với nhau.Có thể đo lượng trực tiếp giá trị tăng thêm nhờ vốn đầu tư đem lại. Điều này hỗ trợ cho các nhà quản trị có thể lựa chọn, đánh giá hiệu quả dự án đầu tư phù hợp nhất với mục tiêu đặt ra là tối ưu hóa lợi nhuận. | Chưa phản ánh được mức sinh lời của từng giá trị đồng vốn đã đầu tưKhông đưa ra được kết quả nếu các dự án không thể đạt sự đồng nhất về thời gian hay khi các dự án được xếp theo thứ tự ưu tiên do ngân sách và nguồn vốn của doanh nghiệp bị hạn chế.Không thấy được mối quan hệ giữa mức sinh lời từ chi phí sử dụng vốn với vốn đầu tư. |
2. Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư
Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư (Payback Period) tập trung vào việc xác định thời gian cần thiết để thu hồi lại số tiền đầu tư ban đầu từ lợi nhuận hoặc dòng tiền thu vào từ dự án.
Thời gian thu hồi vốn đầu tư = vốn đầu tư / thu nhập hàng năm
Cách xác định:
- Xác định lợi nhuận hoặc dòng tiền thu vào từ dự án trong suốt thời gian dự án.
- Xác định tổng số tiền đầu tư ban đầu (Initial Investment).
- Bắt đầu từ năm đầu, tính tổng lợi nhuận hoặc dòng tiền thu vào trong từng năm và cộng dồn chúng cho đến khi tổng lợi nhuận bằng hoặc vượt qua số tiền đầu tư ban đầu.
- Thời điểm năm cuối cùng tính vào khi tổng lợi nhuận bằng hoặc vượt qua số tiền đầu tư ban đầu là thời gian hoàn vốn.
Đánh giá phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Dễ hiểu và áp dụng, đặc biệt cho các dự án đơn giảnTập trung vào việc xác định thời gian cụ thể để thu hồi vốn, giúp quản lý dự án có cái nhìn rõ ràng về tính khả thi tài chính.Phù hợp với các dự án được đầu tư quy mô vừa hay nhỏ, khả năng thu hồi vốn nhanh. | Không xem xét giá trị thời gian thực của tiền (time value of money), tức là không phản ánh sự mất giá của tiền theo thời gian.Không xem xét lợi nhuận hoặc dòng tiền sau thời gian hoàn vốn, điều này có thể dẫn đến việc bỏ qua các lợi nhuận lớn sau giai đoạn hoàn vốn.Không đánh giá rủi ro hoặc tính đến tỷ suất lợi nhuận. |
3. Phương pháp tỷ suất sinh lời nội bộ
Phương pháp tỷ suất sinh lời nội bộ IRR – Internal Rate of Return là tỷ suất lợi nhuận mà một dự án phải đạt được để tổng giá trị tất cả các dòng tiền trong tương lai trở thành bằng 0.
Điều này có nghĩa là lúc đó, NPV (giá trị thuần hiện tại của dự án) = 0
Cách xác định:
- Xác định dòng tiền ròng (net cash flows) từ dự án trong suốt giai đoạn thực hiện và sau khi hoàn thành dự án.
- Ước tính mức IRR bằng cách thay đổi tỷ suất lợi nhuận dự kiến cho dự án cho đến khi tổng giá trị tất cả các dòng tiền trở thành bằng 0. Mức tỷ suất lợi nhuận mà làm cho tổng giá trị dòng tiền bằng 0 chính là IRR.
- So sánh IRR với mức lãi suất thị trường hoặc mức lãi suất tối thiểu mà một dự án đầu tư cần đạt được để xem xét khả năng sinh lời của dự án.
Đánh giá phương pháp tỷ suất sinh lời nội bộ:
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Đánh giá sự hấp dẫn của dự án dựa trên tỷ suất sinh lời nội bộ thay vì giá trị tương lai của dòng tiền, giúp thể hiện khả năng sinh lời của dự án một cách rõ ràng.Phản ánh sự tối ưu hóa của dự án vì nó xác định tỷ suất lợi nhuận mà dự án có thể đạt được.Tính linh hoạt trong việc so sánh các dự án với nhau dựa trên mức IRR. | Có thể dẫn đến nhiều giá trị IRR cho cùng một dự án nếu có nhiều dòng tiền thay đổi theo hướng khác nhau.Không cho biết sự ảnh hưởng của tỷ suất lãi suất thị trường đối với khả năng sinh lời của dự án.Không phản ánh mức giá trị thời điểm hiện tại (present value) của dự án như phương pháp NP |
4. Đánh giá tính khả thi của dự án đầu tư
Đánh giá tính khả thi dự án đầu tư cũng có vai trò quan trọng giúp đảm bảo rằng dự án có khả năng thực hiện và đạt được kết quả mong muốn.
Khi đánh giá tính khả thi của một dự án đầu tư chúng ta cần lưu ý đến:
- Các yếu tố khách quan bên ngoài khi đánh giá dự án đầu tư
- Các chi phí phát triển của dự án
- Doanh thu của dự án
- Các dòng tiền
- Các giải pháp tài chính
- Nhu cầu về vốn
- Khả năng huy động vốn
Việc đánh giá tính khả thi của dự án đầu tư giúp doanh nghiệp có thể xác định liệu dự án có nên tiếp tục hoặc có cần điều chỉnh. Đảm bảo tính khả thi của dự án để đảm bảo rằng dự án có cơ hội thành công và mang lại giá trị cho nhà đầu tư.
5. Đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư
Đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư là quá trình đánh giá xem dự án đó có mang lại giá trị kinh tế và xã hội hay không.
Để xem xét đánh giá hiệu quả của một dự án chúng ta cần dựa vào nhiều yếu tố như:
- Hiệu quả kinh tế và xã hội tầm vĩ mô: Đánh giá dự án dưới góc độ tầm vĩ mô để xem xét tác động của nó đối với tăng trưởng kinh tế, thu thuế, cải thiện chất lượng cuộc sống, và giá trị tăng ròng cho xã hội.
- Tiết kiệm ngoại tệ: Dự án có khả năng giúp tiết kiệm ngoại tệ, giảm thiểu thiệt hại do thâm hụt cán cân thanh toán quốc tế hay không.
- Mức chi tiêu và giá trị gia tăng của cư dân: Xem xét tác động của dự án đối với thu nhập và mức sống của người dân trong khu vực ảnh hưởng. Dự án có thể tạo ra việc làm mới, cải thiện thu nhập, và nâng cao chất lượng cuộc sống cho dân cư.
- Chỉ tiêu lao động: Đánh giá tác động của dự án đối với thị trường lao động, bao gồm việc làm mới và cải thiện điều kiện làm việc.
- Chỉ tiêu về khả năng cạnh tranh quốc tế: Xem xét khả năng cạnh tranh của sản phẩm hoặc dịch vụ từ dự án trên thị trường quốc tế, và tác động đối với xuất khẩu và nhập khẩu.
Tất cả các yếu tố cần được đánh giá tổng hợp để đảm bảo rằng dự án không chỉ mang lại lợi ích tài chính mà còn có những đóng góp tích cực cho sự phát triển bền vững và cải thiện chất lượng cuộc sống cộng đồng, xã hội.
Trên đây chúng ta đã xem xét và tìm hiểu chi tiết về 5 phương pháp để đánh giá hiệu quả của dự án đầu tư một cách chuẩn xác nhất. Bạn đã đánh giá và biết được những hiệu quả, lợi ích hay vấn đề mà dự án của mình đang gặp phải hay chưa?
Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào về dự án đầu tư bạn cần giải đáp hãy liên hệ ngay Minh KPMG để đội ngũ chuyên gia, luật sư giàu kinh nghiệm hỗ trợ bạn tận tâm, chi tiết nhất nhé!